![]() |
تظاهرات ضدحکومتی مردم برای تغییر سرنوشتشان |
جهان بیتغییر باقی نمیماند
ما در دنیایی زندگی میکنیم که تغییر به یکی از
ویژگیهای بنیادین آن تبدیل شده است. این تغییرات نه تنها در طبیعت و فناوری، بلکه
در ساختارهای اجتماعی و سیاسی نیز به شدت تأثیرگذار بودهاند. پیش از انقلاب
صنعتی، تغییرات اجتماعی به آرامی رخ میدادند و هزاران سال لازم بود تا بشریت به
شکلی ملموس دچار تحولات شود. اما پس از انقلاب صنعتی در قرن هجدهم، جهان به سرعت
وارد دورهای از تحولات گسترده و غیرقابل بازگشت شد. این تحولات، فناوری، اقتصاد،
جامعه و حتی سیاست را دگرگون کرد و هنوز هم با سرعت بیشتری به پیش میرود.
انقلاب صنعتی: آغازگر تغییرات عظیم
انقلاب صنعتی یکی از مهمترین نقاط عطف در
تاریخ بشر بود. این انقلاب نه تنها نحوه تولید و مصرف کالاها را متحول کرد، بلکه
ساختارهای اجتماعی و سیاسی را نیز تحت تأثیر قرار داد. پیش از این دوره، جوامع
انسانی به شدت بر نیروی کار دستی و کشاورزی تکیه داشتند. اما با ظهور فناوریهای
جدید، مانند ماشین بخار و تولیدات کارخانهای، جوامع از ساختارهای سنتی خود جدا
شدند. نیروی کار به شهرها جذب شد، طبقات اجتماعی تغییر کردند و ایدههای جدید در
مورد دموکراسی، حقوق بشر، و عدالت اجتماعی گسترش یافت.
این تغییرات اگرچه ابتدا به شکل اقتصادی و
صنعتی ظاهر شدند، اما به سرعت به تمامی ابعاد جامعه نفوذ کردند. از آن زمان تا
کنون، جهان پیوسته در حال تغییر بوده است و هر روز با نوآوریهای جدید و تحولات
فرهنگی، اقتصادی و سیاسی روبرو میشود.
دیکتاتورها و نادیدهگرفتن اصل تغییر
در حالی که تغییرات عظیمی در جهان رخ میدهد،
دیکتاتورها و رژیمهای استبدادی به طرز عجیبی از این تغییرات غافل هستند. آنها
اغلب فکر میکنند که میتوانند جهان را مطابق با خواستههای خود کنترل کرده و به
همان شکل ثابت نگه دارند. اما اصلیترین اصل دیالکتیک، یعنی "همه چیز در حال
تغییر است"، را نادیده میگیرند. از نظر فلسفه دیالکتیک، هیچچیز در جهان
ثابت نیست و همه چیز به سمت دگرگونی پیش میرود.
دیکتاتورها که به قدرت خود چسبیدهاند، اغلب قادر به پذیرش این واقعیت نیستند که نظامهای سیاسی آنها نیز مانند سایر پدیدههای جهان در معرض تغییر و تحول است. آنها نمیتوانند قبول کنند که نظامهای سیاسی استبدادی در نهایت محکوم به شکست هستند، چرا که جامعه بشری و آگاهی عمومی، خصوصاً با پیشرفت فناوری و رسانهها، بهطور پیوسته در حال رشد است.
پیشرفت آگاهی بشری و رسانههای جدید
در قرن بیست و یکم، اینترنت و رسانههای جدید
به یکی از قدرتمندترین ابزارها برای گسترش آگاهی و اطلاعات تبدیل شدهاند. از طریق
این ابزارها، مردم به اطلاعات و دانش بیشتری دسترسی دارند و این دسترسی باعث
افزایش سطح آگاهی و قدرت تحلیل آنها شده است. رسانههای اجتماعی و اینترنت به سرعت
اخبار و اطلاعات را به گوش مردم در سراسر جهان میرسانند و به همین دلیل
دیکتاتورها دیگر نمیتوانند جامعه را از اطلاعات جهانی دور نگه دارند.
دیکتاتورها که هنوز به روشهای سرکوبگرانه و
محدودیتهای رسانهای پایبند هستند، از این تغییر آگاهی بشری غافلاند. آنها فکر
میکنند که با سرکوب مردم و اعمال خشونت میتوانند قدرت خود را حفظ کنند. اما همانطور
که تاریخ نشان داده است، آگاهی عمومی بهسرعت رشد میکند و این آگاهی به ابزاری
برای مقاومت مردم در برابر ظلم تبدیل میشود. به همین دلیل، در نهایت نیروهای
مترقی و سازمانیافته به همراه مردم بپا خاسته به قیام علیه دیکتاتوریها میپردازند
و آنها را سرنگون میکنند.
سرنوشت محتوم دیکتاتورها: سرنگونی
در طول دویست سال اخیر، هر دیکتاتوری که از اصلاحات و تغییرات اجتناب کرده، از سرنگونی
نجات نیافته است. تاریخ نشان میدهد که هر زمان که دیکتاتورها از تغییر و اصلاح
خودداری کردهاند، در نهایت با قهر مردم سرنگون شدهاند. انقلابهای بزرگ در جهان
از جمله انقلاب فرانسه، انقلاب روسیه، و تحولات اخیر در خاورمیانه همگی نشانگر این
حقیقتاند که قدرتهای استبدادی بدون تغییر و اصلاح در نهایت محکوم به فنا هستند.
دیکتاتورهایی که از تغییر غافلاند، نه تنها از
پیشرفتهای فناوری و آگاهی مردم بیخبر هستند، بلکه از این واقعیت نیز غافلند که
نظامهای سیاسی آنها به تدریج از درون پوسیده و ناکارآمد میشوند. وقتی دیکتاتورها
از اصلاحات خودداری میکنند و به سرکوب مردم ادامه میدهند، نارضایتی عمومی رشد میکند
و سرانجام به نقطهای میرسد که مردم به انقلاب و تغییر روی میآورند.
تغییرات پس از انقلاب: پایان دیکتاتوریهای
گذشته
انقلابها نه تنها دیکتاتورها را سرنگون میکنند،
بلکه به شکلگیری نظامهای جدید و آیندهنگر منجر میشوند. در خاورمیانه، سرنگونی
شاهان و دیکتاتورها در کشورهایی مانند افغانستان، عراق، ترکیه و مصر و ایران
نشانگر این واقعیت است که دوران حکومتهای استبدادی گذشته به پایان رسیده است.
مردم دیگر نمیخواهند به حکومتهایی بازگردند که به گذشته تعلق دارند و نه به
آینده.
حتی پس از انقلاب، حکومتهای جدید نیز نمیتوانند
شبیه به نظامهای گذشته باشند. تحولاتی که در سطح جهانی رخ میدهد، ساختارهای
سیاسی را به گونهای تغییر داده است که دیگر بازگشتی به گذشته ممکن نیست. از این
رو، حتی در کشورهایی که پس از سرنگونی دیکتاتورها شاهد تلاش برای بازگشت به نظامهای
قدیمی بودهایم، این تلاشها بینتیجه مانده است. مردم به سوی آینده نگاه میکنند
و به دنبال نظامهایی هستند که با خواستههای جدید اجتماعی و جهانی سازگار باشد.
نتیجهگیری
در مورد ایران، حکومت دیکتاتوری مذهبی نیز با
چالشهای مشابهی مواجه است. رشد آگاهی عمومی، دسترسی گسترده مردم به اینترنت و
رسانهها، افزایش نارضایتی از فساد، بیعدالتی، و ناکارآمدیهای اقتصادی و سیاسی،
همه عواملی هستند که میتوانند به شکلگیری یک جنبش مردمی منجر شوند. در این میان،
نیروهای انقلابی و آزادیبخش مانند مجاهدین خلق و کانونهای شورشی که علیه
دیکتاتوری مذهبی مبارزه میکنند، نقش مهمی در تداوم این مقاومت دارند.
همانطور که تاریخ نشان داده است، سرنگونی حکومتهای دیکتاتوری غالباً به دست نیروهای سازمانیافته و مترقی رخ داده است که از حمایت مردمی برخوردار هستند. مجاهدین خلق و سایر گروههای مخالف در ایران که به دنبال تغییر و دموکراسی هستند، با اتکا به آگاهی و پشتیبانی مردم و با وجود تمامی محدودیتها و سرکوبها، همچنان به مبارزه خود ادامه میدهند و البته در این تغییر همیشه نیرویی که بیش از همه ستمزده شده و در واقع مورد ستم مضاعف قرار گرفته نیروی اصلی تغییر را تشکیل میدهد و در ایران بدلیل ماهیت ارتجاعی نظام مذهبی که ضد زن میباشد، اکنون این زنان ایران هستند که نیروی اصلی تغییر را تشکیل میدهند و در این راه هم شهدای زیادی دادهاند.
![]() |
عکس تعدادی از زنان شهید ایرانی در قیام ۱۴۰۱ |
سرنوشت حکومت دیکتاتوری مذهبی در ایران
- اگر حکومت ایران همچنان به سرکوب، انکار
تغییرات اجتماعی و مقاومت در برابر اصلاحات سیاسی ادامه دهد، بدون شک با
افزایش فشارهای داخلی و خارجی مواجه خواهد شد.
- رشد آگاهی مردم و تمایل عمومی برای
تغییرات اساسی، همراه با نیروهای مترقی و انقلابی، به تدریج میتواند به شکلگیری
یک جنبش گسترده و سازمانیافته منجر شود که قدرت حکومت را به چالش بکشد.
- هر حکومتی که نخواهد با خواستههای مردم برای آزادی، عدالت و رفاه همگام شود، در نهایت دچار فروپاشی خواهد شد. تاریخ این واقعیت را ثابت کرده است و دیکتاتوری مذهبی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.
- صفحه اول - کمیسیون زنان شورای ملی مقاومت ایران
تظاهرات ضدحکومتی در ایران